ՋԵՐՄԱՅԻՆ ԵՐԵՎՈՒՅԹՆԵՐ; ԳԼՈՒԽ IV
ՄԵխանիկայի ուսումնասիրության ժամանակ մեզ հետաքրքրում էր մարմինների շարժումը։ Այժմ կքննարկենք երևույթներ, որոնք կապված են դադարի վիճակում գտնվող մարմինների հատկությունների հետ։ Մենք ուսումնասիրելու ենք օդի տաքանալու և սառչելու, սառույցի, մետաղների հալվելու, ջրի եռալու և նման այլ երևույթներ, որոնք կոչվում են ջերմային երևույթներ։
—————————————————————————————————————
Թեմա՝ Նյութի կառուցվածքը.
§32. Ֆիզիկական մարմին և նյութ: Նյութի կառուցվածքը:
§33. Ատոմներ և մոլեկուլներ:
§34. Մոլեկուլների շարժումը: Դիֆուզիա:
1.Թվարկել ձեր շրջապատի մի քանի առարկաներ և նշել թե ինչ նյութերից է այն պատրաստված: սեղանի փայտ:
2.Ինչի՞ց են բաղկացած ֆիզիկական մարմնները:նյութերից
3.Ինչպիսի՞ կառուցվածք ունի նյութը:
4.Ինչպե՞ս են անվանում նյութի մասնիկները:մոլեկուլներից
5.Ո՞ր նյութն են անվանում տարր: Քանի՞ քիմիական տարր է հայտնի այսօր: Քանի՞ քիմիական տարր կա բնության մեջ։
6.Ի՞նչ է մոլեկուլը:
7. Ի՞նչ մոլեկուլներ են ձեզ հայտնի:
8.Ո՞ր մասնիկն է օժտված նյութի բոլոր հատկություններով:
9. Քանի՞ անգամ է ատոմը փոքր խնձորից: Հաշվեք 1 լ ծավալով ջրի մոլեկուլների թիվը:
10. Թվարկեք նյութի մասնիկների շարժումը հաստատող երևույթներ:
11. Ինչպե՞ս է բացատրվում օծանելիքի բուրմունքի տարածումը սենյակում:
12. Ի՞նչ է դիֆուզիան:
13. Նկարագրեք ջրի և պղնձարջասպի ջրային լուծույթի միջև դիֆուզիայի փորձի ընթացքը:
14. Ինչպե՞ս է ընթանում դիֆուզիան գազերում:
15. Ինչպե՞ս է ընթանում դիֆուզիան հեղուկներում և պինդ մարմիններում:
16. Ինչպե՞ս է ջերմաստիճանի փոփոխությունն ազդում դիֆուզիայի արագության վրա:
17. Թվարկեք դիֆուզիայի երևույթի օրինակներ բնության մեջ և կենցաղում:
Առաջադրանք.
Սովորել՝
Է.Ղազարյանի դասագրքից էջ 98-ից մինչև էջ106:
Կատարել՝
Լուծել հետևյալ խնդիրները՝ դասագրքից 129-149, (էջ՝ 184-185)
Դիտել ինֆոդասը՝ Строение вещества.
Գործնական առաջադրանք․
1. Մի բաժակի մեջ լցնել սառը ջուր, մյուսի մեջ՝ տաք ջուր։ Նրանցից յուրաքանչյուրի մեջ գցեք կալիումի պերմանգանատի մի քանի բյուրեղներ: Բացատրե՛ք դիտարկվող երևույթը:
2. Եթե տանը տնային բույս ունեք, կերակրեք նրան՝ թագը ցողելով սննդարար լուծույթով։ Տեսնեմ, թե ինչպես է զարգանում բույսը։ Բացատրեք, թե ինչ երեւույթի վրա է հիմնված կերակրման այս մեթոդը:
3. Ջուրը լցնել բաժակի մեջ և դնել տաք ջրով կաթսայի մեջ՝ պահելով 50-60 °C ջերմաստիճանը։ Աղը լցնել բաժակի մեջ և խառնել, աղը լուծվելուց հետո նորից ավելացնել։ Եվ այսպես շարունակ, մինչև ստանաք հագեցած լուծույթ (այսինքն՝ աղը չի լուծվի): Այժմ լուծույթը լցրեք մեկ այլ տարայի մեջ, որպեսզի ձերբազատվեք ներքևի մասի ավելորդ աղից։ Վերցրեք աղի ամենամեծ բյուրեղը, կախեք թելից և իջեցրեք աղի լուծույթի մեջ։ Մի քանի օր անց դուք կտեսնեք, որ բյուրեղը սկսում է մեծանալ չափերով: Ի՞նչ երևույթի վրա է հիմնված բյուրեղների աճը: